ภัยเงียบของคนทุกเพศทุกวัย ปัญหากลุ่มนอนกรนและภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
การนอนกรนเป็นอาการที่พบบ่อยมากและเกิดขึ้นได้ทุกเพศ ทุกวัย ตั้งแต่เด็กจนถึงผู้สูงอายุ แท้จริงแล้ว เสียงกรนเป็นอาการที่บ่งบอกว่า กำลังมีการตีบแคบของทางเดินหายใจส่วนต้น ซึ่งอาจเป็นตั้งแต่ จมูก ช่องลำคอโคนลิ้น หรือ บางส่วนของกล่องเสียง ซึ่งเกิดการหย่อนตัวลงเกิดขึ้นในขณะนอนหลับจนทำให้เมื่อลมหายใจ ผ่านเนื้อเยื่อดังกล่าว เกิดการสั่นสะเทือนและมีเสียงดังขึ้น อาการตีบแคบของทางเดินหายใจส่วนต้นนี้อาจเป็นเพียงบางส่วนหรือบางครั้งรุนแรงจนอุดกั้นลมหายใจทั้งหมด ทำให้ไม่สามารถหายใจเข้าออกได้เป็นระยะๆ ซึ่งเราเรียกลักษณะดังกล่าวว่า
ภาวะหยุดหายใจขณะหลับชนิดอุดกั้น (Obstructive Sleep Apnea,OSA) หรือที่นิยมเรียกง่าย ๆ ในปัจจุบันว่า ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ หรือ Sleep apnea เริ่มจากการตีบแคบของทางเดินหายใจส่วนบนทำให้เราต้องหายใจเข้ามากขึ้นเพื่อเอาชนะทางเดินหายใจที่ตีบแคบบางครั้งอาจตีบลงจนอุดกั้นทางเดินหายใจของเราอย่างสมบูรณ์ ในจังหวะนี้จะพบว่าไม่มีอากาศสามารถไหลผ่านเข้าสู่ปอดได้เลยถ้ามีการหยุดหายใจหลายๆครั้งในขณะนอนหลับจะส่งผลให้ระดับความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือด (Oxygensaturation, SpO2) ลดน้อยลงซึ่งสมองก็จะได้รับออกซิเจนน้อยลงไปด้วยเมื่อสมองขาดออกซิเจนก็จะต้องคอยปลุกให้ผู้ป่วยตื่นเพื่อเริ่มหายใจใหม่และเมื่อสมองได้รับออกซิเจนเพียงพอแล้ว ผู้ป่วยจึงจะสามารถหลับลึกได้อีกครั้งแต่ต่อมาการหายใจก็จะเริ่มขัดขึ้นอีก สมองก็ต้องปลุกตัวเองให้ตื่นขึ้นใหม่วนเวียนเช่นนี้ตลอดคืน เป็นผลให้ผู้ป่วยนอนหลับได้ไม่เต็มอิ่มตื่นมาอาจมีอาการง่วงมาก ปวดศรีษะ รู้สึกเหมือนไม่ได้นอนทั้งๆที่นอนหลับเป็นเวลาหลายชั่วโมงแล้ว
ใครบ้างที่มีโอกาสเป็น
พบอุบัติการณ์การเกิดภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ
- ประมาณ 25% ในผู้ชาย
- 10 % ในผู้หญิง
- สามารถพบผู้ป่วยได้ในทุกกลุ่มอายุ
- อุบัติการณ์จะเพิ่มขึ้นตามอายุที่เพิ่มขึ้นโดยเฉพาะผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปี
- นอกจากนี้พบได้บ่อยในผู้ที่สูบบุหรี่หรือ ดื่มสุราเป็นประจำ
- ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากกว่าปกติ
- มีลักษณะทางกายวิภาคที่ทำให้เกิดการอุดกั้นทางเดินหายใจง่ายกว่าปกติ เช่น คอใหญ่คางเล็ก กล้ามเนื้อของเพดานอ่อนหย่อน ต่อมทอนซิลมีขนาดใหญ่หรือขากรรไกรมีขนาดเล็กกว่าปกติ
อาการที่ทำให้สงสัยว่าอาจจะมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
- นอนกรนดังมากเป็นประจำจนเกิดความรำคาญต่อผู้ที่นอนร่วมด้วย
- ตื่นนอนตอนเช้าด้วยความอ่อนล้าไม่สดชื่นรู้สึกว่านอนหลับไม่เต็มอิ่ม มีความรู้สึกเหมือนว่าไม่ได้หลับนอนมาทั้งคืน ทั้งๆ ที่ได้นอนพักผ่อนอย่างเต็มที่แล้ว
- หงุดหงิด อารมณ์เสียง่าย คอแห้ง ปวดศีรษะตอนเช้าหลังตื่นนอน
- มีอาการง่วงนอนในเวลาทำงานกลางวันจนไม่สามารถจะทำงานต่อได้ หรือมีอาการเผลอหลับบ่อยๆ
- นอนหลับไม่ราบรื่นฝันร้ายหรือละเมอขณะหลับ นอนกระสับกระส่ายมาก
- คู่นอนหรือคนในครอบครัวสังเกตว่ามีอาการหายใจขัดหรือหยุดหายใจเป็นพักๆหายใจขณะนอนหลับ
- การหยุดหายใจในแต่ละครั้งอาจมีช่วงระยะเวลาตั้งแต่ 2-3 วินาที จนถึงหลายๆ นาทีและอาจจะเกิดขึ้น 5 ถึง 30 ครั้งหรือมากกว่าในแต่ละชั่วโมง
- ในเด็กอาจมีท่านอนที่ผิดปกติ เช่น ชอบนอนตะแคง หรือ นอนคว่ำ คัดจมูกเป็นประจำต้องนอนอ้าปากหายใจบ่อยๆ หรืออาจไม่มีสมาธิทำอย่างใดอย่างหนึ่งได้นาน หงุดหงิดง่าย หรือมีกิจกรรมต่างๆ ทำตลอดเวลาหรือมีปัสสาวะราดในเวลากลางคืน
- มีความดันโลหิตสูงซึ่งยังหาสาเหตุได้ไม่ชัดเจน
- ประสิทธิภาพในการทำงานหรือผลการเรียนแย่ลง เพราะอาการง่วง, ขาดสมาธิ,พัฒนาการทางสมองและสติปัญญาและความจำแย่ลง
- สมรรถภาพทางเพศลดลง
หากไม่รักษาจะเกิดผลเสียอย่างไร
1.ภาวะง่วงนอนผิดปกติ เช่นขณะทำงานหรือหลับในขณะขับรถทำให้เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุขณะทำงานที่ต้องใช้สมาธิหรืออุบัติเหตุบนท้องถนนได้
2.เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจขาดเลือดฉับพลันโรคหัวใจวาย โรคหลอดเลือดสมองอุดตัน โรคซึมเศร้า และโรคอื่นๆ ตามมาได้
มีวิธีการรักษาหรือไม่? อย่างไรบ้าง
- การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การควบคุมน้ำหนัก การเปลี่ยนท่านอนการหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอลล์
- การใช้อุปกรณ์ที่ช่วยให้ทางเดินหายใจกว้างขึ้นไป เช่น อุปกรณ์ mouthpieceช่วยปรับให้กรามล่างและลิ้นอยู่ในลักษณะที่ไม่ปิดกั้นทางเดินหายใจขณะนอนหลับ หรือ เครื่อง CPAP ( continuous positive airway pressure) ลักษณะเป็นหน้ากากที่จะให้ลมที่ความดันเป็นบวกออกมาทำให้ทางเดินหายใจไม่เกิดการอุดกั้น
- การผ่าตัด
จองแพ็คเกจที่เกี่ยวข้องและรับแต้ม cashback เมื่อจองผ่านเว็ป Ever Healthcare หรือ Line Official @evercare และเพจ Ever Healthcare (Global) / (Thailand) / (Myanmar)